Bằng Việt là thi sĩ trẻ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ. Anh làm thư từ thời là học sinh, sinh viên. Bài thơ “Bếp lửa” viết năm 1963, khi anh đang học đại học ở nước ngoài. Đây là bài thơ tiêu biểu nhất của anh – một hồn thơ tài hoa và nồng hậu tình nghĩa. Đoạn thơ thứ 3 của bài thơ đầy xúc động, nhắc lại những kỷ niệm êm đềm, sâu sắc một thời gian khổ “tám năm ròng rã cháu cùng bà nhóm lửa”. Dưới đây là Bài văn tìm hiểu khổ thơ thứ 3 bài thơ Bếp Lửa của Bằng Việt mà Trường Cao Đẳng Kiên Giang đã sưu tầm và tổng hợp.
I. Lập dàn ý
1. Mở bài
– Giới thiệu chung về tác giả Bằng Việt.
– Giới thiệu về bài thơ Bếp lửa và khổ 3 bài thơ.
2. Thân bài
– Khơi nguồn nỗi nhớ:
+ “Tám năm”: khoảng thời gian tuổi thơ sống bên bà
+ “Tú hú kêu”: âm thanh gợi nhớ về những ký ức bên bà.
– Những kỷ niệm tuổi thơ cùng bà:
+ Bà kể cháu nghe những câu chuyện ngày Huế.
+ Bà thay cha mẹ săn sóc, dạy dỗ cháu học hành.
+ Bà dạy cho cháu từng con chữ, chỉ cho cháu từng việc làm nhỏ, cách đối nhân xử thế hàng ngày.
=> Kỷ niệm ngọt ngào về tình bà cháu.
– Tình cảm của cháu dành cho bà:
+ “Thương bà vất vả”: thấu hiểu được những vất vả của bà, dành tình yêu thương của mình cho bà.
+ Thương bà đơn chiếc tác giả buông lời trách nhẹ nhõm chim tu hú, sao cứ bay mãi trên cánh đồng xa, chẳng tới cùng cho bà mụ buồn thương, hiu quạnh.
3. Kết bài
Khẳng định trị giá của khổ thơ thứ ba nói riêng và bài thơ nói chung.
II. tìm hiểu khổ 3 bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt chọn lựa lọc hay nhất
Bếp lửa thân yêu bên bà là kỷ niệm khó quên của Bằng Việt. Hai bà cháu gắn bó với nhau qua tình yêu sâu sắc. Điều đó được thể hiện trong bài thơ “Bếp lửa” của ông. Bằng Việt là thi sĩ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Ông viết bài thơ này năm 1963 khi 19 tuổi và đang học ở Liên Xô. Bài thơ tưởng nhớ người bà và tình bà cháu, cũng như biểu lộ lòng kính trọng, hàm ơn và yêu mến của người cháu với bà, với gia đình, quê hương, quốc gia. Bếp lửa là hình ảnh gợi nhớ về bà. Khi ở xứ người, nhìn thấy bếp lửa, tác giả nhớ lại những câu chuyện bà kể, những việc bà dạy cháu, những bài học của bà, như thể bà vẫn còn sống.
“Tám năm ròng rã cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế!”
“Cháu và bà cùng nhóm lửa”, nhóm lên ngọn lửa của cuộc sống và của tình yêu bà mãnh liệt của một cậu bé trong sáng, thơ ngây như một tờ giấy trắng. Bếp lửa quê hương, bếp lửa của tình bà cháu ấy đã khiến tác giả liên tưởng tới một điều khác, một kỷ niệm khác trong tâm hồn thi sĩ khi còn bé. Đó là tiếng chim tu hú gọi. Tiếng tu hú gọi như xúc tiến lúa nhanh chín, người nông dân nhanh thoát khỏi cái đói, và nhường như đó cũng là một chiếc đồng hồ của đứa cháu để nhắc bà rằng: “Bà ơi, giờ bà kể chuyện cho cháu nghe đi!”. Từ “tu hú” được lặp lại ba lần làm cho nhạc điệu câu thơ thêm xót xa, làm cho người đọc cảm thấy như tiếng tu hú đang vang vọng từ xa trong trí tưởng của tác giả. Tiếng chim tu hú buồn bã làm cho dòng hồi ức của đứa cháu dài thêm, rộng thêm trong cái không gian sâu thẳm của nỗi nhớ mong. nếu như như trong những năm đói rét của nạn đói 1945, bà là người quan trọng nhất với tác giả, yêu thương tác giả nhất thì trong tám năm dài của cuộc kháng chiến chống Mỹ, tình cảm bà cháu ấy lại càng mạnh mẽ:
“Mẹ cùng cha bận công việc không về
……………
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa”
Trong tám năm đó, quốc gia đang chiến tranh, hai bà cháu phải rời quê đi tị nạn, bố mẹ phải đi làm việc, cháu vì vậy phải ở cùng bà trong khoảng thời gian đó, nhưng nhường như đối với đứa cháu như thế lại là một niềm vui không tận. Cùng bà, ngày nào cháu cũng cùng bà nhóm bếp. Và trong cái khói bếp lập lòe, mơ hồ ảo diệu ấy, người bà như một bà tiên xuất hiện trong câu truyện thần tiên của cháu. nếu như như đối với mỗi chúng ta, cha sẽ là cánh chim để đưa ước mơ của con vào một bầu trời mới, mẹ sẽ là cành hoa rực rỡ nhất để con cài lên ngực áo thì đối với Bằng Việt, người bà vừa là cha, vừa là mẹ, vừa là cánh chim, là một cành hoa của riêng ông. Cho nên, tình bà cháu là vô cùng linh thiêng và quý báu đối với ông. Trong những tháng năm sống kế bên bà, bà không chỉ lo cho cháu từng miếng ăn, giấc ngủ mà còn là người thầy trước hết của cháu. Bà dạy cho cháu những chữ cái, những phép tính trước hết. Không chỉ thế, bà còn dạy cháu những bài học quý giá về cách sống, đạo làm người.
Cháu sẽ mang theo những điều đã học trong suốt cuộc sống của mình. Bà là người đã cho cháu tình yêu và sự an toàn về mọi mặt khi cháu còn bé xíu. Bởi vậy, khi xa bà, thi sĩ càng nhớ bà nhiều hơn và lo lắng cho cuộc sống của bà: Bây giờ không có cháu, bà sẽ sống với người nào? người nào sẽ giúp bà làm lửa? người nào sẽ kể cho bà nghe những câu chuyện về Huế xưa? Thi sĩ tự hỏi: “Tu hú ơi, sao không ở lại với bà?”. Đó là tiếng lòng của đứa cháu xa quê nhớ mong người bà yêu quý. Trong khổ thơ này, hai từ “bà”, “cháu” được lặp đi lặp lại nhiều lần để tạo ra hình ảnh hai bà cháu gắn kết và không rời nhau. Những bài học đó sẽ là hành trang mang theo suốt quãng đời còn lại của cháu. Người bà và tình cảm mà bà dành cho cháu đã thật sự là một chỗ dựa vững chắc về cả vật chất lẫn ý thức cho đứa cháu bé bỏng. Cho nên khi bây giờ nghĩ về bà, thi sĩ càng thương bà hơn vì cháu đã đi rồi, bà sẽ ở với người nào, người nào sẽ người cùng bà nhóm lửa, người nào sẽ cùng bà chia sẻ những câu chuyện những ngày ở Huế,… Qua đoạn thơ này ta thấy hiện lên một ngôi nhà quạnh quẽ giữa đồng, chỉ hẩm hút có một già một trẻ. Đứa trẻ thì “ăn chưa no, lo chưa tới”, còn bà thì ốm yếu nhom nhem. Bà phải xoay xở nuôi thân mình và nuôi cả cháu. Vậy mà bà còn “bảo cháu làm, chăm cháu học” kế bên cái bếp lửa. Hình ảnh bếp lửa ở đây không ghi dấu đắng cay nữa mà đó là hình ảnh của một ngôi nhà rét mướt, nương náu để hai bà cháu sinh sống. Bà là người nuôi dưỡng, dạy dỗ cháu, bà chính là mẹ, là cha cũng là người thầy bên cháu trong những buổi học trước hết. Càng nghĩ về bà, tác giả càng không cầm lòng đọc, tiếng “thương bà” chứa lên trong nỗi nhớ, bên hình ảnh bếp lửa sắp gũi mà thân yêu. Thương bà một đời vất vả, nuôi con, chăm cháu, bên mái nhà tranh xiêu vẹo, bà trở thành lợi thế vững chắc để cháu được bình an, lớn lên và trưởng thành hơn mỗi ngày.
“Tu hú ơi! Chẳng tới ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?”
Thương bà đơn chiếc, hiu quạnh tác giả buông lời trách nhẹ nhõm chim tu hú, sao cứ bay mãi trên cánh đồng xa, chẳng tới cùng cho bà mụ buồn thương, hiu quạnh. Phải chăng, trong lời trách móc ấy, tác giả còn tự trách chính bản thân mình lúc này đây không thể về bên bà, cùng bà hỏi han, tâm sự. Vì cuộc sống, vì lý tưởng cháu đành xa bà, khoảng cách xa đằng đẵng, nỗi nhớ bà lại ngày một dài thêm. Lo lắng cho người bà một mình đơn chiếc ở nhà, thi sĩ không thể làm gì ngoài buông lời nhắn nhủ với tu hú. Đó cũng chính là tâm sự của tác giả, tuy đi học ở xứ người nhưng ông luôn muốn có người ở bên săn sóc, bầu bạn với bà. Nhịp thơ chậm rãi, nhẹ nhõm cũng khiến cho người đọc cảm nhận được giọng điệu thủ thỉ, tâm tình đầy thiết tha, đằm thắm.
Bếp lửa là hình ảnh của sự rét mướt trong gia đình, tiếng chim tu hú là âm thanh của quê hương. Bằng Việt đã chọn lựa hai hình ảnh này để thể hiện tình yêu và lòng hàm ơn bà, người đã nuôi dưỡng anh ấy trong tình yêu quê hương. Bếp lửa và tiếng chim là biểu hiện cho sự đẹp đẽ và giàu có của một quê hương yêu thương, nơi anh ấy có những kỷ niệm tuổi thơ ngọt ngào. người nào trong chúng ta cũng có những điều này trong trái tim mình: những âm thanh và cảnh sắc của quê hương, những kỷ niệm xúc động, mái tóc bạc và ánh mắt dịu dàng của ông bà, người đã sinh ra cha mẹ chúng ta. Bài thơ của Bằng Việt chẳng khác nào lời ru của mẹ, chuyện kể của bà từ những năm tháng tuổi thơ vọng về và những tình cảm đẹp ấy được diễn tả rất thơ.
Qua bài viết Trường Cao Đẳng Kiên Giang trên đây, chắc hẳn những em cũng đã cảm nhận rõ hơn về tình cảm của tác giả. Có thể thấy tình cảm mà tác giả Bằng Việt dành cho bà thật đáng ngưỡng mộ. Dù ở phương xa nhưng ông luôn ghi nhớ và hàm ơn công nuôi dạy, dưỡng dục của bà. Ngoài ra, những em cùng xem thêm những bài mẫu tìm hiểu khác chúng tôi đã chia sẻ website. Hy vọng bài viết trên giúp ích những em có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về tác phẩm. Chúc những em học tập tốt. Trân trọng cảm ơn những bạn đã quan tâm theo dõi chúng tôi!
