Những ngôi sao xa xôi” ca ngợi tinh thần dũng cảm của thế hệ trẻ trong những ngày kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt là sự hi sinh thầm lặng của các cô gái thanh niên xung phong, trong đó Phương Định là một trong những nhân vật điển hình.
1. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả: Lê Minh Khuê là một nhà văn nữ, chuyên viết về cuộc sống và những cuộc chiến của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm chống Mĩ. Tác phẩm đầu tiên của bà, “Những ngôi sao xa xôi”, là một tác phẩm ca ngợi tinh thần dũng cảm của các cô gái thanh niên xung phong và thế hệ trẻ trong những ngày mưa bom bão đạn.
– Hoàn cảnh sáng tác Tác phẩm được sáng tác vào những năm 1970 trong thời kì kháng chiến chống Mỹ đầy khó khăn và đau thương. Tác giả là một chiến sĩ thanh niên xung phong từng trải qua những trận đánh cam go và nỗi đau mất mát ở Trường Sơn. Vào thời điểm đó, tinh thần của thanh niên miền Bắc rất sôi nổi và hăng say, với câu hát “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước – Mà lòng phơi phới dậy tương lai”.
– Giới thiệu nhân vật Phương Định: Nhân vật Phương Định là hình tượng tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
2. Thân bài:
2.1. Giới thiệu xuất thân, hoàn cảnh sống của nhân vật Phương Định
+ Xuất thân: Phương Định xuất thân từ Hà Nội và tham gia thanh niên xung phong khi chỉ mới 17 tuổi.
+ Công việc của Phương Định:
– Cô và hai đồng đội trong tổ trinh sát sống trong hang, luôn theo dõi tình hình trên cao điểm.
– Công việc của Phương Định là đo khối lượng đất phải lấp vào hố bom, đếm và phá bom chưa nổ, bom nổ chậm – một công việc đầy nguy hiểm
-> Phương Định là một trong ba cô gái trẻ của tổ đội nữ trinh sát, luôn phải sống và chiến đấu trong môi trường đầy nguy hiểm trên tuyến đường Trường Sơn.
2.2. Vẻ đẹp hồn nhiên, mơ mộng của nhân vật Phương Định
– Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư khi được giao nhiệm vụ tham gia vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt. Cô không chỉ mang theo nét đẹp đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn mà còn mang theo cả tâm hồn mơ mộng, yêu đời.
– Cô tự tin và có cá tính, thường ngắm mình trong gương và đánh giá bản thân là một cô gái khá, có hai bím tóc dài đẹp, cổ cao kiêu hãnh, mắt dài và có cái nhìn xa xăm.
– Với vẻ ngoài xinh xắn, trẻ trung, Phương Định đã thu hút sự chú ý của nhiều anh chàng pháo thủ và lái xe, các anh thường hay hỏi thăm cô và gửi những lá thư dài đến đường dây liên lạc để được gặp gỡ cô.
– Tuy nhiên, Phương Định chưa dành tình cảm cho ai và chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc tỏ vẻ kiêu kỳ khi thấy các đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó. Cô cảm thấy vui và tự hào khi được nhiều người chú ý đến nhưng cũng không quên giữ vững sự trinh trắng và tinh tế của mình.
– Cô có nhiều ước mơ và muốn sống nhiệt huyết, cống hiến.Dù sống trong hoàn cảnh khó khăn, ác liệt với bom đạn liên miên nổ rỉa, cô vẫn không bỏ đi sở thích của mình: hát.Phương Định rất đam mê ca hát và thường bịa ra lời những bài hát trong đầu để tự giải tỏa cảm xúc.
– Những cô lời bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình. Tuy vậy, chị Thao, một đồng nghiệp của cô vẫn say mê chép những lời bài hát mà Phương Định bịa ra và cho rằng cô có tài năng ca hát đặc biệt.
Tâm trạng của Phương Định trước trận mưa đá
– Trước trận mưa đá, Phương Định toát lên niềm vui như một đứa trẻ khi trải nghiệm những điều mới mẻ, hấp dẫn.
– Cô nhặt những viên đá và tận hưởng sự đột ngột của thời tiết, cảm thấy bất ngờ và mê hoặc trước sự biến đổi nhanh chóng của tình huống.
– Những kỉ niệm đẹp nhất của tuổi trẻ ở Hà Nội như cửa sổ hay những hình ảnh trên bầu trời, ùa về trong tâm trí cô gái và khiến cô cảm thấy dịu mát, động lòng và thấu hiểu hơn về cuộc sống.
– Phương Định thường nhớ về quê hương Hà Nội, nhớ mẹ và mong ngóng tin tức về quê nhà. Trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh, những kỉ niệm đẹp ấy đã giúp cho Phương Định giữ được tâm hồn trong sáng và không bị vùi dập bởi những khó khăn của cuộc đời.
-> Mặc dù sống trong hoàn cảnh khắc nghiệt, Phương Định vẫn giữ được tính cách hồn nhiên, mơ mộng, thích hát và giàu tình cảm. Cô luôn có nhiều ước mơ, muốn sống nhiệt huyết, cống hiến và luôn nhớ về quê hương Hà Nội và người thân của mình.
2.3. Phương Định là cô gái có tinh thần dũng cảm
– Tinh thần dũng cảm của Phương Định được thể hiện khi cô phá bom: Sau khi nhận được báo hiệu về những quả bom chưa nổ, cô và đồng đội đã chạy lên cao điểm để tiến hành nhiệm vụ.
– Khi đến nơi, không gian vắng lặng đến phát sợ, nhưng cô không hề sợ hãi. Thay vào đó, cô cảm thấy sự an toàn và an tâm bởi có cảm giác các chiến sĩ đang dõi theo mình.
– Cô quyết định không đi khom, vì cô biết rằng các anh chàng không thích kiểu đi khom khi có thể bước tới đàng hoàng.
– Cô đã quen với công việc nguy hiểm như chọc giận thần chết như một công việc hằng ngày. Cô đào đất dưới quả bom bằng xẻng nhỏ. Quả bom lạnh lùng, khiến cô nghĩ tới cái chết nhưng chỉ thoáng qua và hoàn thành nhiệm vụ nhanh chóng.
– Cô luôn suy nghĩ về cách châm mìn để hoàn thành tốt công việc và không ngại hy sinh. Tinh thần gan góc, dũng cảm và trách nhiệm cao giúp cô hoàn thành công việc tốt.
-> Cách cô đối phó với tình huống đó vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy. Đó là một hành động đáng khen ngợi và là minh chứng cho sự quả cảm và quyết tâm của cô gái trẻ trong thời gian chiến tranh khốc liệt.
2.4. Phương Định là một cô gái giàu tình cảm
– Cô luôn quan tâm và yêu thương đồng đội, lo lắng cho họ và chăm sóc tận tình như một người y tá. Ba cô thanh niên xung phong có tính cách khác nhau nhưng họ yêu thương nhau và đối xử với nhau như chị em ruột thịt.
– Cô lo lắng cho chị Thao vì chị chưa về đúng giờ khi đại đội trưởng hỏi tình hình.
– Cô chăm sóc Nho rất tận tình như một cô y tá khi Nho bị thương trong khi phá bom: lau sạch đất trên cơ thể Nho, đặt Nho lên đùi của mình, rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than, tiêm cho Nho và pha sữa cho Nho trong cái ca sắt. Sự chăm sóc tận tình của Phương Định đã giúp cho Nho nhanh chóng hồi phục lại.
– Cô còn dành tình cảm trân trọng, yêu mến của mình cho những người chiến sĩ đang trực tiếp cầm súng chiến đấu trên chiến trường.
– Trong suy nghĩ của cô, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ. Tình đồng đội, đồng chí của Phương Định là thiêng liêng, cao cả và đáng quý.
3. Kết bài:
– Đặc sắc nghệ thuật:
+ Nhan đề truyện được lấy từ ánh nhìn của Phương Định, khi ngắm nhìn những ngôi sao xa xăm trên bầu trời gợi lên nhiều cảm xúc.
+ Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật được thể hiện qua việc sử dụng ngôi kể thứ nhất của nhân vật chính, giúp tác giả tập trung miêu tả thế giới nội tâm của nhân vật chính.
+ Vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái được mô tả lấp lánh và lãng mạn giữa những thực tại khắc nghiệt, tương tự như những ngôi sao trên bầu trời cao rộng.
– Giá trị nội dung tác phẩm: Tác phẩm đã miêu tả một cách rõ nét tâm hồn trong sáng, mơ mộng và tinh thần lạc quan, dũng cảm của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn – đó là hình ảnh đẹp của thanh niên và thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Tác phẩm đã thể hiện sự kiên cường, bản lĩnh và lòng yêu nước mãnh liệt của những người lính trẻ, cũng như tình đoàn kết, tình đồng đội và tình quyết tâm chống lại kẻ thù ác độc. Tác phẩm này đã được coi là một tài sản văn học quý giá của Việt Nam, giúp ghi lại một phần lịch sử đầy biến động và đau thương của đất nước.
