Cảm nhận Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ gồm 8 mẫu kèm theo gợi ý cách viết mà Trường Cao Đẳng Kiên Giang giới thiệu dưới đây sẽ là tư liệu cực kì hữu ích với các bạn học sinh lớp 12.
Cảm nhận Hồn Trương Ba, da hàng thịt chọn lọc hay nhất
Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, khát khao được là chính mình là khát khao thiêng liêng nhất, thân thương nhất. Ai đó đã từng nói: “Tại sao tôi phải sống cuộc sống của người khác và tại sao tôi phải để người khác sống cuộc sống của mình, tôi muốn là chính mình, vui hay buồn, đó là do tôi chọn”. Có thể nói, khát vọng được là chính mình đã thể hiện trong nhiều tác phẩm nghệ thuật, đó là cái “tôi” cá nhân mạnh mẽ. Một trong những tác phẩm thể hiện rõ nhất mong muốn này là vở kịch rất nổi tiếng từ những năm 80 của thế kỷ trước Hồn Trương Ba, da hàng thịt của nhà viết kịch tài hoa Lưu Quang Vũ.
Lưu Quang Vũ (1948-1988) quê gốc Đà Nẵng nhưng sinh sống, học tập và làm việc tại Hà Nội, tham gia quân đội trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ (1960-1970), phục vụ trong Bộ đội Phòng không, Không quân. lực lượng. Ông bắt đầu làm thơ từ năm 1960, rồi đến năm 1978 mới bắt đầu viết kịch, đến năm 1980 thì ông đã có chỗ đứng vững chắc trong ngành sân khấu. Ông là nhà viết kịch có nhiều cống hiến xuất sắc, với hơn 50 tác phẩm kịch trong vòng 10 năm sáng tác và hầu hết đều được công chiếu, dàn dựng khắp cả nước, thậm chí có những tác phẩm còn được công chiếu nhiều lần tại nước ngoài như Hồn Trương Ba, da thịt. Về hành trình thơ của mình, Lưu Quang Vũ có lối viết giàu cảm xúc, suy tư, trăn trở và khát khao, Hương lửa cây là tập thơ tiêu biểu của ông đăng chung với Bằng Việt.
Hồn Trương Ba, da hàng thịt là vở kịch mang đậm chất dân gian, ra đời từ năm 1981, xuất bản đến năm 1984, lập tức được độc giả đón nhận nồng nhiệt. Đoạn trích của chương trình nằm ở Cảnh 7 và ở cuối vở kịch. Có thể nói, trong khuôn khổ của đoạn trích, nội dung lớn xuất hiện và bao trùm toàn bộ là bi kịch hồn Trương Ba. Ông Trương Ba vốn là người đức độ, có tâm hồn thanh cao, sống mẫu mực, yêu thương vợ con, quý cháu, đối xử tốt với bà con lối xóm. Ông là một người làm vườn rất chăm chỉ, khéo léo vuốt từng cành cây, ngọn cỏ, hơn nữa ông còn rất giỏi đánh cờ, với nước đi “mưu, thâm, dũng”. Nhưng cũng chỉ vì sai lầm của bà tiên mà anh bị chết oan, rồi sống lại nhờ nhập xác anh hàng thịt. Sự khập khiễng, sự không tương thích giữa hồn và xác, nhất là khi hồn Trương Ba cảm nhận được thân xác kia đang dần chiếm lấy, làm thay đổi cả tâm hồn mình. Hai thực thể linh hồn và thể xác đã có một cuộc đấu tranh không khoan nhượng, nhưng những lý lẽ có phần khét tiếng và vặn vẹo của thể xác đã khiến linh hồn phải lùi bước, thậm chí không thể chối cãi vì đó là sự thật. Lúc đó Trương Ba phải quyết định, vì không thể sống mãi trong đau đớn, vật vã như vậy, đó là một cuộc đời không trọn vẹn, sống không bằng chết.
Bi kịch của hồn Trương Ba bắt đầu bằng cái bi kịch bị tha hóa bởi xác hàng thịt và do chính bản thân hồn Trương Ba nhận ra, ông bắt đầu ham uống rượu, thích bán thịt, cũng không còn mấy mặn mà với cái trò chơi thanh cao là đánh cờ. Trong những lời độc thoại nội tâm đầy bối rối, hoang mang và đau khổ, phần hồn muốn rời khỏi, thoát khỏi cái phần thân xác thô lỗ của anh hàng thịt ngay lập tức. Giọng điệu của hồn Trương Ba gấp gáp, sợ hãi và có cả sự ghê tởm, tay ôm đầu đầy bức bối, phải nói ông khao khát được thoát khỏi đến mức mong rằng “được tách ra khỏi cái xác này, dù chỉ một lát!”.
Ngay cả đứa cháu gái mà ông yêu thương nhất bây giờ cũng nhìn ông bằng ánh mắt “bình tĩnh, dò hỏi”, có lẽ cô đã chịu đựng và im lặng nhìn ông rất lâu, cuối cùng hôm nay cô bùng nổ và quyết định không chấp nhận nữa. Vì anh thay đổi quá nhiều nên cô bé đã giận cách anh bẻ cam, bóp nát củ sâm quý và cuối cùng là làm hỏng con diều của Cu Tí, đứa con bất hạnh sắp chết nhưng vẫn nhớ con. . Suy cho cùng, cô gái yêu anh nhiều như vậy không có nghĩa là cô không thể chấp nhận một người đàn ông đã thay đổi quá nhiều. Rõ ràng, câu chuyện về người con gái và người đàn bà đã khiến Trương Ba đau đớn nay lại càng đau đớn hơn, anh càng nhận ra mình đã thay đổi, hư hỏng đến nhường nào. Và lời nói của cô con dâu mới chính thức mở ra mọi nghi ngờ, hoang mang sợ hãi của hồn Trương Ba, có lẽ trong cả nhà này cô là người điềm tĩnh nhất, cô thương bố chồng nên khéo léo, tâm sự ân cần. “Bên ngoài tầm thường… Con cảm thấy, con đau… Thầy mỗi ngày một khác, mất dần, mọi vật như lệch lạc, phai nhạt,…”.
Chính bi kịch bị người thân yêu chối bỏ đã đẩy xung đột kịch lên cao nhất, buộc Trương Ba phải giải quyết và tháo gỡ vấn đề cho chính bản thân và cả những người liên quan. Ông không chấp nhận buông xuôi để phần xác thịt lấn át tha hóa tâm hồn thêm nữa, bèn gọi Đế Thích xuống và khẳng định cái như cầu mạnh mẽ được sống là mình “Không thể sống bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn là chính mình”. Trương Ba quyết định trả lại thân xác cho anh hàng thịt, sau đó xin cho cu Tị được sống lại và ông không còn muốn sống cảnh éo le, khổ sở này, “Còn tôi, hãy để cho tôi chết hẳn,…”. Và kể từ khi có quyết định dứt khoát như vậy, hông Trương Ba chợt cảm thấy “Ta lại là Trương Ba thật rồi, tâm hồn ta lại thanh thản, trong sáng như xưa”. Có thể nói, Trương Ba rất khó đi đến quyết định đó, bởi khát vọng sống luôn là khát vọng chính đáng và vĩnh hằng của con người, ai muốn trở thành cát bụi? Trương Ba phải chấp nhận xa người thân, xa danh lợi. chốn trần gian. Nhưng để Trương Ba được sống, được sống, được là chính mình, không tạm bợ, không lệ thuộc, ngày một hư đốn.
Bi kịch lạc quan đã kết thúc có hậu, Trương Ba thoát khỏi xác anh hàng thịt. Hình ảnh khu vườn với những chiếc lá bồng bềnh là nơi chứa đựng những kỉ niệm êm đềm của một ông Trương Ba có tâm hồn cao thượng, hình ảnh nên thơ kết thúc còn là cảnh mẹ con Lúa và cu Tí ôm nhau, hạnh phúc được đánh đổi bằng sự hi sinh của Trương Ba. Cuối cùng, cảnh Trương Ba hiện lên bâng khuâng, với những câu thoại trìu mến, yêu thương dành cho vợ, cảnh Tí và cô gái chứng tỏ Trương Ba đã hoàn toàn tỉnh ngộ, thanh thản, ông đã tìm thấy chính mình, tình cảm người thân nguyên vẹn.
Một cuộc đời đáng sống vì phải dung hòa những thăng trầm chẳng phải là một bi kịch hay sao? Thể xác và tâm hồn có mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời với nhau. Xác thịt có nhu cầu bản năng, còn tâm hồn mang bản chất cao thượng, đạt đến sự hoàn thiện về nhân cách. Qua đây, Lưu Quang Vũ muốn chỉ ra rằng khi con người ta phải sống trong cái tầm thường thì tất yếu sẽ bị đầu độc, cái thiện sẽ bị lấn át. Những xung đột của nội tâm con người qua cuộc đối thoại hư cấu giữa hồn và mang hướng đến câu hỏi triết học.
Thông qua cuộc đấu tranh giữa thể xác và tâm hồn, Lưu Quang Vũ đã gửi gắm đến người đọc những ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Qua những nghịch cảnh ta thấy được vẻ đẹp của người lao động thời bình trước cuộc chiến với cái ác, với sự giả dối và khát khao hoàn thiện nhân cách, bảo vệ quyền sống đích thực.
Cả vở kịch của Lưu Quang Vũ cuối cùng kết thúc với thông điệp: Dù cuộc đời có nhiều cám dỗ, con người vẫn cố gắng giữ cho tâm hồn mình nguyên vẹn, trong sáng, bộc trực, luôn cố gắng cho công bằng. Những người đã khuất nên là một bản tình ca mà tuổi trẻ hôm nay sẽ nhớ mãi, mãi ngân nga để từ đó gieo niềm tin vào cuộc sống. Có nhiều cách để sống, trong đó có cách để dù thân xác đã về với cát bụi nhưng linh hồn vẫn bất tử với những ấn tượng, kỷ niệm đẹp nhất trong lòng người ở lại.
Trên đây Trường Cao Đẳng Kiên Giang vừa giới thiệu tới bạn đọc nội dung bài viết Cảm nhận Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ hay nhất. Mời các bạn tham khảo!
